.png)
Biyoçeşitliliği Koruma Mücadelesinde Yeni Bir Sayfa mı Açılıyor?
Roma'da düzenlenen BM Biyoçeşitlilik Konferansı COP16, uzun süren ve zorlu müzakerelerin ardından bir anlaşmayla sonuçlandı. Bu anlaşma, dünya çapındaki ülkelerin doğa finansmanı konusunda uzlaşmaya varmasını sağladı. Ancak, birçok uzman ve çevre örgütü, anlaşmanın kapsamı ve uygulanabilirliği konusunda endişelerini dile getiriyor. Peki, COP16'da neler oldu ve bu anlaşma biyoçeşitliliği koruma mücadelesinde ne anlama geliyor?
COP16 Anlaşması: Neler Sağlandı, Neler Ertelendi?
COP16'da varılan anlaşma, 2030 yılına kadar doğa kaybını durdurma hedefi doğrultusunda doğa finansmanı için bir yol haritası çiziyor. Bu, jeopolitik gerginliklerin gölgesinde uluslararası iş birliğinin bir testi olarak görülen BM görüşmelerindeki bir çıkmazı çözmesi açısından önemli bir başarı olarak değerlendiriliyor.
Ancak, anlaşma bazı önemli konularda ilerleme kaydedemedi. Paranın dağıtılması için yeni bir fon oluşturulması gibi zor konular ertelendi. Ayrıca, doğa tahribatına yol açan sübvansiyonların ve kirliliğin azaltılması gibi kritik konularda da somut adımlar atılamadı.
Uzmanlar Ne Diyor: Yetersiz mi, Yoksa Bir Başlangıç mı?
BM Gıda ve Tarım Örgütü'nün Roma'daki merkezinde yeniden başlatılan müzakerelerin ardından COP16 Başkanı Susana Muhamad, anlaşmayı "dünyadaki yaşamın korunmasını finanse eden ilk küresel planın kabulü" olarak nitelendirdi. Kanada Çevre ve İklim Değişikliği Bakanı Steven Guilbeault, anlaşmanın çok taraflılığın jeopolitik belirsizlik zamanında umut sunabileceğini gösterdiğini ifade etti.
Ancak, Bolivyalı müzakereci Juan Carlos Alurralde Tejada, metnin biyolojik çeşitliliğe ilişkin taahhütleri "sulandırması" ve koruma için kimin ödeme yapacağı ve paranın nasıl dağıtılacağı konusunda "belirsiz bir tartışmaya" yol açması konusunda endişelerini dile getirdi.
Biyoçeşitlilik Hedeflerine Ulaşmak Zorlaşıyor mu?
En son değerlendirmelere göre, küresel yaban hayatı popülasyonları 1970 ile 2020 yılları arasında %70'ten fazla azaldı ve bu azalma yavaşlama belirtisi göstermiyor. Bu durum, 2030 yılına kadar doğa kaybını durdurma yönündeki genel hedefe ulaşmanın giderek zorlaştığına işaret ediyor.
Madagaskar'ın Çevre ve Kalkınma Bakanı Max Fontaine, "Doğru yönde gitmiyoruz, hepimizin çabaları güçlendirmemiz gerekiyor" diyerek durumun ciddiyetini vurguluyor.
COP16 Sonrası Atılacak Adımlar: Finansman ve Uygulama
COP16'da alınan karar, önümüzdeki yıllarda atılacak iki ana adımı belirliyor:
Biyoçeşitlilik için milyarlarca dolarlık ek fon bulmak: Ülkeler, 2030 yılına kadar doğaya yılda 200 milyar dolar finansman sağlamayı kabul etti. Bu rakamın 30 milyar dolarının daha zengin ülkelerden daha fakir ülkelere aktarılması hedefleniyor.
Parayı dağıtacak kurumlara karar vermek: Yeni bir fon mu oluşturulacak, yoksa mevcut bir fon mu daha etkin hale getirilecek, bu konuda 2028'de karar verilecek.
Cali Fonu: Doğa Genetiğinden Faydalanan Şirketlerden Katkı
COP16'da Cali fonu da başlatıldı. Bu fon, doğanın genetiğinden faydalanan şirketlerden para dağıtmanın bir yolunu sunuyor. Anlaşmaya göre, belirli kriterleri karşılayan şirketler fona karlarının veya gelirlerinin bir kısmını katkıda bulunmak zorunda kalacak. Ancak, anlaşma gönüllülük esasına dayanıyor ve hükümetlerin anlaşmanın yürürlüğe girmesi için kuralları kendi içlerinde uygulaması gerekiyor.
COP16 Umut Mu Veriyor, Yoksa Hayal Kırıklığı mı?
COP16 Doğa Zirvesi'nde varılan son dakika anlaşması, biyoçeşitliliği koruma mücadelesinde önemli bir adım olabilir. Ancak, anlaşmanın kapsamı, finansman taahhütlerinin yerine getirilmesi ve uygulama mekanizmalarının etkinliği konusunda ciddi endişeler devam ediyor. Biyoçeşitliliğin korunması için daha cesur, daha kararlı ve daha hızlı adımlar atılması gerekiyor. Aksi takdirde, gezegenimizin geleceği ve insanlığın refahı tehlikeye girebilir.
Comments