WMO’dan Korkutan Rapor: İklim Krizinde Yeni Bir Döneme Giriyoruz

Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), atmosferdeki karbon emisyonu seviyelerinin 2023 yılında rekor seviyelere ulaştığını bildirerek dünyaya yeni bir uyarıda bulundu. Karbondioksit, metan ve nitröz oksit gibi gezegeni ısıtan gazların yoğunluğundaki hızlı artış, fosil yakıt tüketimi, orman yangınları ve ağaçların karbon emme yeteneğindeki düşüş nedeniyle hız kazanmış durumda. Bu seviyeler, insanlığın şimdiye kadar gördüğü en yüksek seviyelere ulaşırken, iklim değişikliğiyle mücadelenin kritik bir aşamaya geldiği açıkça ortaya konuyor.

Karbondioksitte Tarihi Birikim ve Etkileri

Karbondioksit (CO2) seviyeleri, özellikle fosil yakıt tüketiminin etkisiyle, yalnızca yirmi yıl içinde %10’un üzerinde bir artış gösterdi. Bu durum, özellikle sanayi devriminden bu yana artan kömür, petrol ve doğalgaz kullanımının yol açtığı birikimin hızla atmosferde birikmesine neden oldu. Bilim insanlarının tespitlerine göre, CO2 konsantrasyonu 2023’te milyonda 420 parçaya (ppm) ulaşarak, sanayi öncesi döneme göre %151 artış gösterdi. Bu hızlı birikim, iklimsel etkiler açısından oldukça kaygı verici bir döneme girildiğine işaret ediyor.

Metan ve Nitröz Oksit: Güçlü Kirleticilerde Artış

Metan (CH4) ve nitröz oksit (N2O) gibi kısa ömürlü ancak etkili kirleticilerin seviyelerinde de hızlı bir artış gözlemlendi. Metan konsantrasyonları sanayi öncesi döneme göre %265, nitröz oksit ise %125 artış gösterdi. Bu iki gaz, küresel ısınma ve iklim değişikliği üzerindeki etkileri nedeniyle özel bir endişe kaynağı oluşturuyor. WMO Genel Sekreteri Celeste Saulo, bu rekor seviyelerin küresel liderler ve karar alıcılar arasında alarm zillerini çalması gerektiğini belirtti.

İklim Hedeflerinden Uzaklaşma

Paris Anlaşması ile küresel sıcaklık artışının 1,5°C ile sınırlanması hedeflenmiş olsa da, raporlar bu hedeften giderek uzaklaşıldığını ortaya koyuyor. WMO'nun yaptığı analizlere göre, mevcut emisyon oranları devam ederse, yüzyılın sonuna kadar 3°C’ye varan bir ısınma bekleniyor. Imperial College London’dan iklim bilimci Joeri Rogelj’e göre bu durum, fosil yakıt tüketimine dayalı ekonomilerin atmosfere saldığı sera gazlarının bir sonucu. Rogelj, her yıl 1 trilyon ila 2 trilyon dolar gibi devasa bir yatırım yapılması gerektiğini vurgulayarak, bu miktarın emisyonları yüzyıl ortasına kadar net sıfıra indirmede kritik bir rol oynayacağını belirtiyor.

Kritik İklim Zirvesi Öncesi Alarm: COP29 ve Beklentiler

WMO'nun bu raporu, Azerbaycan'da yapılacak COP29 iklim zirvesi öncesinde dünya liderlerinin üzerine düşen yükümlülükleri yeniden gündeme getiriyor. Paris İklim Anlaşması'ndaki vaatlerin yerine getirilmesi, emisyonları azaltma yönünde güçlü adımlar atılması için iklim zirvesi büyük önem taşıyor.

Değişim İçin Harekete Geçme Zamanı

Mevcut raporların ve verilerin gösterdiği üzere, fosil yakıtların etkisini azaltmaya yönelik hızlı ve somut adımlar atmaksızın küresel iklim hedeflerine ulaşmak mümkün görünmüyor. Her bireyden devlet yönetimlerine kadar tüm karar alıcıların etkili, sürdürülebilir çözümler üretme gerekliliği ön plana çıkıyor.